Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 20024r. o pomocy społecznej osoba pełnoletnia opuszczająca dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną a także pomocą na:
- pieniężna na usamodzielnienie,
- pieniężna na kontynuowanie nauki,
- w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkanie chronione,
- w uzyskaniu zatrudnienia,
- na zagospodarowanie – w formie rzeczowej.
- W/w pomoc przysługuje osobie usamodzielnianej, w przypadku gdy skierowanie do placówki nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu.
- Osoba usamodzielniana przebywała w placówce zapewniającej całodobową opiekę lub w młodzieżowym ośrodku wychowawczym co najmniej rok.
- Osoba usamodzielniana zdolna jest do samodzielnej egzystencji.
- Osoba usamodzielniana zobowiązuje się do do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia, opracowanego wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, zatwierdzonego przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie.
Pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki udziela starosta powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed skierowaniem do placówki.
- Wysokość pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki ustala się od kwoty 1 763,00 zł, zwanej dalej „podstawą".
- Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki w wysokości 30% podstawy miesięcznie przysługuje osobie usamodzielnianej kontynuującej naukę w szkole podstawowej, szkole ponadpodstawowej, szkole wyższej, na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia, w zakładzie kształcenia nauczycieli lub u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.
- Pomoc, o której mowa przyznaje się na czas nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25 lat.
- Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie usamodzielnianej:
1) samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą
2) w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Pomoc pieniężną na usamodzielnienie udziela starosta powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed skierowaniem do placówki.
Dla osoby usamodzielnianej opuszczającej dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie lub dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży ustala się w kwocie odpowiadającej:
- 400% podstawy, w przypadku gdy osoba usamodzielniana opuszcza dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, jeżeli bezpośrednio przed przyjęciem do niego przebywała co najmniej rok w placówce;
- 400% podstawy – w przypadku gdy osoba usamodzielniana przebywała w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres powyżej trzech lat;
- 200% podstawy – w przypadku gdy osoba usamodzielniana przebywała w domu pomocy społecznej dla dzieci młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres powyżej dwóch lat do trzech lat;
- 100% podstawy – w przypadku gdy osoba usamodzielniana przebywała w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres od roku do dwóch lat.
Dla osoby usamodzielnianej opuszczającej schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę lub młodzieżowy ośrodek wychowawczy ustala się w kwocie odpowiadającej:
- 300% podstawy – w przypadku gdy osoba usamodzielniana przebywała w schronisku dla nieletnich, zakładzie popraw-czym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę lub młodzieżowym ośrodku wychowawczym przez okres powyżej trzech lat;
- 200% podstawy – w przypadku gdy osoba usamodzielniana przebywała w schronisku dla nieletnich, zakładzie popraw-czym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę lub młodzieżowym ośrodku wychowawczym przez okres powyżej dwóch lat do trzech lat;
- 100% podstawy – w przypadku gdy osoba usamodzielniana przebywała w schronisku dla nieletnich, zakładzie popraw-czym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii zapewniającym całodobową opiekę lub młodzieżowym ośrodku wychowawczym przez okres od roku do dwóch lat.
Pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej udziela starosta właściwy ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.
Wartość pomocy jest nie wyższa niż 300% podstawy, a dla osoby niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest równowartością 300% podstawy.
W skład pomocy na zagospodarowanie mogą wchodzić:
- materiały niezbędne do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania;
- niezbędne urządzenia domowe;
- pomoce naukowe;
- sprzęt rehabilitacyjny;
- sprzęt, który może służyć do podjęcia zatrudnienia.
Odmowa przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i na kontynuowanie nauki może nastąpić w przypadku, gdy:
- istnieje uzasadnione przypuszczenie, że pomoc pieniężna zostanie wykorzystana niezgodnie z celem, na jaki została przyznana;
- osoba usamodzielniana, przed osiągnięciem pełnoletności, opuściła samowolnie dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży lub schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę lub młodzieżowy ośrodek wychowawczy;
- osoba usamodzielniana porzuci naukę umożliwiającą jej przygotowanie zawodowe inie podejmie zatrudnienia;
- osoba usamodzielniana porzuci pracę i uchyla się od podjęcia proponowanego jej zatrudnienia;
- osoba usamodzielniana została skazana prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej.
Można zawiesić pomoc pieniężną na usamodzielnienie i pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki w przypadku, gdy:
- wystąpiły szczególne okoliczności związane z tokiem nauki, stanem zdrowia lub zdarzeniem losowym dotyczącym osoby usamodzielnianej;
- nastąpiła przerwa w kontynuowaniu nauki przez osobę usamodzielnianą w okresie między ukończeniem przez nią szkoły niższego stopnia a rozpoczęciem nauki w szkole wyższego stopnia,
- stwierdzi się marnotrawienie przyznanej pomocy, osoba usamodzielniana nie realizuje programu usamodzielnienia.
- przeciwko osobie usamodzielnianej wszczęto postępowanie karne o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Zawieszenie pomocy może nastąpić na okres nie dłuższy niż rok.
Zaprzestaje się udzielać pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki w przypadku, gdy osoba usamodzielniana:
- kontynuuje naukę w szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej, która zapewnia nieodpłatną naukę i nieodpłatne pełne utrzymanie
- bez uzasadnionych powodów zmieniła trzykrotnie na tym samym poziomie kształcenia w/w szkołę lub szkołę wyższą.